Thema
De vraag naar cacao blijft maar groeien. Om al die monden te vullen, is steeds meer grond nodig. Dagelijks worden daarom grote stukken regenwoud illegaal gekapt, want de vruchtbare grond is perfect voor cacaoteelt.
De ontbossing en aantasting van het tropisch regenwoud zijn een groot probleem in cacaolanden. Het leefgebied van wilde dieren verdwijnt, de diversiteit aan planten verkleint en er valt steeds minder regen. Zo brengt de cacaoteelt haar eigen groei in gevaar, want cacaobomen hebben juist veel water nodig.
Regenwoud in gevaar
In Ivoorkust is sinds de onafhankelijkheid in 1960 zo’n tachtig procent van al het tropische bos verdwenen. In de afgelopen tien jaar ging dat om zo’n 2,1 miljoen hectare. In Ghana verdween 820.000 hectare bos. Een kwart van die grond wordt nu gebruikt voor cacaoproductie, maar ook palmolie- en rubberplantages komen op de plek van het oerwoud te staan. Lokale overheden en grote cacaobedrijven proberen dit tegen te gaan door stukken regenwoud officieel te beschermen. Maar omdat cacaobomen na twintig jaar hun beste tijd hebben gehad, is het aantrekkelijk voor boeren om hun plantages te verplaatsen naar onontgonnen bosgebied.
Tijd voor verandering
In 2017 bracht NGO Mighty Earth aan het licht dat de grote chocolademerken illegaal gekweekte cacao kopen uit nationale parken en andere beschermde bossen.
Met deze openbaring in het achterhoofd besloten de grote spelers in de cacao-industrie in samenwerking met plaatselijke overheden dat het tijd is voor verandering.
Samen stelden ze in november van dat jaar het Cocoa and Forest Initiative Frameworks for Action op. Met daarin de grote belofte: we laten het regenwoud met rust en herstellen de beschadigde gebieden. Alle chocoladereuzen zoals Mars, Nestlé en Barry Callebaut, zetten hun handtekening. Inmiddels hebben veel van hen een eigen actieplan opgesteld. Zo wil Nestlé bijvoorbeeld dat al hun cacao in 2020 van legale en niet-ontboste plantages komt.
Ontbossingsvrije chocolade
Maar lukt dat wel? Uit onderzoek en satelliet-foto’s van milieu-organisatie Mighty Earth blijkt van niet. Het kappen van beschermde bossen voor cacaoteelt is na het ondertekenen van het actieplan net zo hard doorgegaan en op sommige plekken zelfs toegenomen.
Onlangs bracht de Zwitserse zender RTS een documentaire waaruit blijkt dat de cacao van illegale plantages via tussenhandelaren nog steeds zijn weg vindt naar de grote Europese handelaren en verwerkers. Van een ontbossingsvrije chocoladereep zijn we nog niet zeker.
Veel cacaoboeren gebruiken verouderde landbouwtechnieken. Daardoor raakt de grond snel uitgeput. Vooral boeren die op zichzelf werken en niet aangesloten zijn bij een coöperatie lopen vaak achter in hun kennis over duurzame landbouwmethodes. Dat zit de cacaoproductie en de eigen inkomsten in de weg.
In de afgelopen jaren is er veel bos verdwenen in West-Afrika, onder andere voor het illegaal verbouwen van cacao. Op deze satellietbeelden zie je hoe hard het is gegaan.