Is duurzame chocola ook echt duurzaam?

Als je chocolade met een keurmerk koopt, zitten daar dan alleen ‘goede’ cacaobonen in? Nee, want chocola met een keurmerk als Fairtrade of Rainforest Alliance is meestal geproduceerd volgens het mass balance-systeem. Daardoor weet je nooit precies wat voor cacao je eet.

Binnen deze productiemethode wordt gecertificeerde cacao vermengd met niet gecertificeerde cacao, omdat dat efficiënter is tijdens verzending, verwerking en productie. De bonen gaan dus allemaal op dezelfde stapel. Als die twee soorten van begin tot eind gescheiden zouden zijn, dan werd het verwerkingsproces zo complex dat de kosten flink zouden stijgen.

Maar hoe duurzaam is mijn duurzame reep dan?
Als je een reep met een keurmerk eet, is de kans dus groot dat daar ook cacao in zit die
niet duurzaam gecertificeerd is. Eigenlijk werkt het net als met onze energieleveranciers. Je koopt energie in bij een energieleverancier naar keuze, maar de stroom die jouw lampje laat branden, kan van alle leveranciers op de markt komen. Je kan niet zelf bepalen of de elektriciteit in je huis voortkomt uit windenergie of steenkool.

Kitkat duurzame cacao
Kitkat '100% sustainably sourced cocoa'

Bij cacao gaat dat hetzelfde. Als een chocoladebedrijf duurzaam gecertificeerde cacaobonen op basis van mass balance verkregen heeft, mag het op de verpakking '100% duurzame cacao' plaatsen. Maar je kunt er dan niet vanuit gaan dat die cacao ook daadwerkelijk 100 procent duurzaam is. Wat je wel weet: met jouw keuze voor chocola met een keurmerk steun je in zekere mate een duurzamere cacao industrie.

Hoe het boeren helpt
Binnen het systeem van mass balance kunnen boeren hun gecertificeerde bonen in de bestaande keten laten meedraaien. Dit zorgt voor een goede afzetmarkt. Wanneer er een aparte keten opgezet zou moeten worden voor enkel de gecertificeerde cacao zou dat veel tijd en geld kosten. Daarnaast zou het de chocola volgens bedrijven en keurmerken duurder maken, zonder dat de boer er beter van wordt. Een keerzijde van mass balance is dat de cacao niet meer compleet traceerbaar is, omdat het op een zeker punt vermengd wordt met andere bonen. Daardoor weet je nooit of het bijvoorbeeld afkomstig is uit illegaal ontbost gebied, van plantages waar kinderen werken of geproduceerd is door een boer die er veel te weinig geld voor krijgt.

Elke hap duurzaam maken
Maar wat als je nu wel precies wilt weten waar de bonen in je chocola vandaan komen? In 2016 vond chocoladebedrijf Tony's Chocolonely daar samen met cacaoverwerker Barry Callebaut een oplossing voor. Ze installeerden een nieuwe cacaobotertank waar enkel de duurzaam gecertificeerde cacao van Tony's Chocolonely doorheen vloeit. Op die manier kan het chocolademerk garanderen dat elke hap die je eet duurzaam gecertificeerd is.

Meer

Chocoladekeurmerken op een rijtje

Als je in de supermarkt staat, lijkt een duurzame keuze snel gemaakt: de logo’s en keurmerken vliegen je om de oren. Vrijwel iedere reep heeft er één. Op Tony’s Chocolonely staat Fairtrade, op een KitKat staat UTZ en op een Mars staat het groene Rainforest Alliance kikkertje. Ziet er leuk uit, maar wat betekent het?

+ Lees het hele artikel

Elk chocolademerk een eigen duurzaamheidslogo

Veel chocolademerken kopen hun cacao duurzaam gecertificeerd in. Maar certificering is duur, en ingewikkeld. Daarom hebben chocoladeverwerkers en -fabrikanten steeds vaker hun eigen duurzaamheidsprogramma. Hier lees je over de programma’s van de grote chocolademerken zoals je die in de supermarkt tegenkomt.

+ Lees het hele artikel

Duurzame cacao zonder beloning

Chocolademerken in Nederland willen dat al hun chocola vanaf 2025 duurzaam gecertificeerd is. Maar waarom gebeurt dat niet nu al? Want die gecertificeerde cacao ligt al stapels hoog klaar in de pakhuizen van Ghana en Ivoorkust.

+ Lees het hele artikel

Interview - Een bos vol keurmerken


In het chocoladeschap liggen veel soorten chocolade. Ze hebben vrijwel allemaal een duurzaamheidskeurmerk op de wikkel. Er zijn repen met het Fairtrade- of UTZ-keurmerk, maar ook chocola met allerlei andere logo’s zoals losgebroken ketens, bloemen of ineengeslagen handen. Waarom zijn het er zo veel? André Nijhof, hoogleraar Sustainable Business and Stewardship aan Universiteit Nyenrode, weet er alles van.

+ Lees het hele artikel

"Wat vinden cacaoboeren zelf 'fair trade'?"

Nederland is wereldspeler in cacaohandel. Aan de Universiteit van Wageningen wordt aan de lopende band onderzoek gedaan naar de industrie. Linda Klunder dook voor haar master Management, Economics and Consumer Studies de afgelopen maanden in de wereld van eerlijke(re) chocola.

+ Lees het hele artikel

Alle themas